Yağmur Bahçeleri

Yağmur bahçesi; çatı, yol gibi geçirimsiz yüzeylerden su toplayan, geçici olarak bu suyu bir hendek içerisinde bitkiler ile tutan ve akış sularının yollara ve dolaylı olarak körfeze karışmasını engelleyen bir yağmursuyu yönetim uygulamasıdır. Bu tür uygulamalar; yağmur sularının etkin olarak kullanımını sağlamak, akışla gelen yağmur sularının temizlenmesinde doğal filtre görevi yaparak suyu temizlemek ve yeraltı sularının beslenmesini sağlamak, drenaj çözümlerine ekonomik ve sürdürülebilir imkan sunmak, uygulandığı yere özgü flora ve fauna için uygun ortam oluşturmak ve biyolojik çeşitliliği arttırmak gibi pek çok amaca sahiptir. Bu amaçla İzmir Büyükşehir Belediyesi 10.000 adet yağmur bahçesi teşvik programını başlatıyor ve hemşerilerimize yerli bitki ve çiçekler veriyoruz!

Başvuru Detayları
Yağmur Bahçeleri

Öncelik Kriterleri

Projenin amacına ulaşması ve kente daha verimli hizmet edebilmesi için stratejik yerlerde yağmur bahçelerinin oluşturulması hedeflenmektedir.

1- Sistemin kurulacağı alanda yağmursuyu iniş borularının doğrudan kanalizasyon sistemine bağlanmış olup olmaması,
2- Yağmursuyu iniş borularının sokağa ya da bahçeye akıp akmaması,
3- Sistemin kurulacağı alanda yağmursuyu iniş borularının doğrudan çatıdan inecek olması ve balkon suları ile karışmayacağının başvuru formunda beyan edilmiş olması,
4- Sistemin kurulacağı alanın İzmir Büyükşehir Belediyesi- Su Kaynakları Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin sağlayacağı “Su Baskınları Haritası” içerisinde yer alıp almaması,
5- Yağmur bahçesi oluşturulacak alanın yeterli büyüklükte olup olmaması,

Başvuru sahiplerinin yukarıda tanımlanan maddelerin bir ya da birkaçına uygun olması teşvik sisteminden yararlanmasını daha uygun hale getirecektir.

Kurulum Kriterleri

Yağmur Bahçeleri için başvuruda bulunacak vatandaşların; çatı alanı büyüklüğüne, yağmursuyu iniş borularına ve bahçe alanına, eğimine dikkat ederek seçim yapmalıdır. Yağmur bahçeleri çok derin değildir, bu nedenle güvenlik önlemlerine dikkat edilirse profesyonel yardım almadan oluşturulabilirler. Göz önünde bulundurulması gereken ama zorunlu olmayan önemli kriterler;

1- Toprak sızmasını yerinde test edilmesi ve etkili olduğundan emin olunması,
2- Şiddetli fırtına ve yağmur sırasında yağmur bahçesi doygun hale geldiğinde, suyun güvenli bir şekilde nereye akabileceğinin tasarlanması,
3- Su için uygun giriş ve çıkış noktalarını dikkate alınması,
4- Bir drenaj sistemine giren suyun nereye döküleceğinin belirlenmesi ve uygun standartları karşılandığından ve gerektiğinde izinler aldığından emin olunması,
5- Kirlilik veya tuz toleransı da dahil olmak üzere saha koşullarını göz önünde bulundurulması,
6- Ana kayanın yağmur bahçesinin alt kotundan 45 cm’den daha derin olduğu yerler,
7- Eğimin %10’dan fazla olmadığı yerler,
8- Yeraltındaki altyapıdan 150 cm uzakta,
9- Bodrumlu bir binadan en az 180 cm veya bodrumsuz bir binadan 60 cm uzakta,
10- Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yayınladığı kılavuza göre bina saçak kenarından yaklaşık 300 cm’den daha uzak olması
11- Komşu mülkiyetlerden en az 150 cm uzakta,
12- 3 metreden yüksek istinat duvarlarının temelinden en az 150 cm, duvar üstünden ise takribi 300 cm uzakta,
13- Yağmur bahçesinin en derin kısmı, komşu yapılarından en az 300 cm uzakta olması olarak listelenebilir,
14- Yağmur bahçesinde kullanılacak bitkiler bölgenin florasına uygun ve su isteği bakımından bitkinin ekolojik istekleri göz önünde bulundurularak seçilmelidir.

Bakım

1- Yağmur bahçelerinin ilk iki yılının bakım kriterleri önemlidir. İki yıldan sonra yağmur bahçeleri daha az bakıma ihtiyaç duyacaktır.
2- İstilacı yabani otları ve istenmeyen bitkileri kontrol altında tutmak için bir yağmur bahçesi yılda 3-5 kez temizlenmelidir.
3- Yağmur mevsimi başlamadan önce, suyun yağmur bahçesine serbestçe akmasını sağlamak için girişin yakınında yaprak birikmesi kontrol edilmelidir ve her yağmur sonrası su giriş noktaları temizlenmelidir.
4- Tıkanmayı ve aşırı tortulaşmayı önlemek için tasarımın başlangıcından itibaren rutin bakım yapılmalıdır.
5- Her yıl malç tabakası kontrol edilmeli ve gerekirse yaklaşık 10 santimetre kalınlığında bir tabakayı korumak için malç ilave edilmelidir. Malç yılın herhangi bir zamanında uygulanabilir, genellikle büyüme mevsiminin başlangıcında ilkbaharda kontrol edilmesi daha uygun olur.
6- Yağmur bahçenizde sağlıklı bitkiler bulundurmak, yabani ot çimlenmesini en aza indirir, drenajı iyileştirir ve erozyonu azaltır.
7- Yağmur bahçesinde minimum budama yapılmalıdır.
8- Aynı bitkilerin çok sık budanması gerektiğini fark edilirse, daha az bakım gerektiren alternatiflerle değiştirme düşünülmelidir.
9- Bazen yeni yağmur bahçelerinde bazı bitkiler gelişmez ve değiştirilmesi gerekebilir.
10- İlkbahar ve sonbahar, yeni bitkiler koymak için en iyi zamanlarıdır.
11- Ağaçlar ve çalılarda ölü, ölmekte olan, hastalıklı veya tehlikeli dallar ortaya çıktıkça budanmalı ve kaldırılmalıdır.
12- Budama ağaçların tomurcuklanmasından önce (genellikle Mart ayının ortasında) kış boyunca meydana gelmelidir.
13- Yağmur bahçesinde yabancı otlar ile mücadele amaçlı kimyasallar (herbisit veya böcek ilacı gibi) kullanılmamalıdır.

Sulama

  • Bitkilerin iyi yerleştiğinden emin olmak için ilk iki veya üç yıl kurak aylarda derin sulamaya ihtiyaçları vardır. Aşırı sulama veya hafif/seyrek sulama, bitkilerin uzun süreli kuraklık direnci için gerekli olan sağlıklı ve derin kök yapısını geliştirmemesine neden olabilir.
  • Düzenli sulama, ekimden sonraki ilk birkaç hafta boyunca ve sıcak, kurak dönemlerde çok önemlidir. Ekimden sonraki İlk iki yıl boyunca, bitkiler en üstteki 10 cm toprak kuru olduğunda sulanmalıdır. Bitkiler dikildikten sonra, sulama sadece kurak aylarda yapılmalıdır. Sularken, suyun malç tabakasının altına ve toprağa ulaşmasını sağlanmalıdır. Ani buharlaşma, hastalık ve mantar istilası potansiyelini azaltmak için, sulama sabahın erken saatlerinde, kabaca 05:00-07:00 arası yapılabilir.
  • Yağmur bahçesini gözlemlediğinizde, bitkiler gün içinde solup akşam düzelirse, sulamaya tekrar gerek yoktur. Başka bir temel kural, toprağa yaklaşık 10 cm’lik bir kalem veya tornavida sokmaktır. Toprak bu derinlikte nemliyse, sulamaya gerek yoktur. Bitkiler hem kuru hem de ıslak koşullara dayanma özellikleri nedeniyle seçilmiş olsa da fazla su vermemek için dikkatli olunmalıdır.

Boyutlandırma

1- Hangi büyüklükte yağmur bahçesi kurmanız gerektiğini hesaplamak istiyorsanız, öncelikle yağmur bahçesine kaç yağmursuyu oluğu bağlayacağınıza karar vermeniz gerekiyor.
2- Ardından, yağmur bahçesine bağlanacak oluk sayısının, çatının ne kadarlık yüzeyini topladığını tespit etmeniz gerekiyor.
3- Bahçenizdeki toprağın sızma hızını da basitçe ölçerek artık gerekli boyutlandırma işlemini yapabilirsiniz!

Boyutlandırma Modülü

Tavsiye edilen minimum yağmur bahçesi kurulum alanı: